نحوه محاسبات و شناسایی مکان مناسب سپتیک تانک

 مخزن سپتیک تانک در واقع یک مخزن ته نشینی کوچک می باشد که به دلیل زمان ماند طولانی، فاضلاب در آن تحت اثر باکتریهای غیر هوازی به حالت معلق در می آید. سرپوشیده نمودن آن به منظور جلوگیری از مزاحمت بوی نامطبوع می باشد.نظر به اهمیتی که مخزن سپتیک در کاهش آلودگی و مواد آلی فاضلاب دارد، اغلب به عنوان یک راه حل موقت دفع فاضلاب بکار می رود. در این روش کلیه فاضلاب منزل بوسیله فاضلاب رو ساختمان وارد مخزن می گردد. فعل و انفعالاتی که در مخزن سپتیک صورت می گیرد عبارتست از پالایش ابتدایی فاضلاب که همان ته نشینی است، حتماً موادی که در مخزن ته نشین و یا رونشین می شوند مراحلی از تصفیه را می گذرانند که درباره آن نیز مختصری گفتگو خواهد شد.

 مخزن به نحوی طراحی می شود که فاضلاب ورودی به آن تقریباً‌ بین یک تا سه روز باقی می ماند. در مدت مذکور مواد معلق نسبتا سنگین فاضلاب به صورت لجن در کف مخزن ته نشین شده و بیشتر مواد معلق سبک و از جمله روغن و چربی به تدریج به شکل کف غلیظی در سطح مایع شناور می گردد. وقتی که مقدار فاضلاب وارد مخزن می شود به اندازه هم حجم آن پساب از لوله خروجی دفع می شود. لجن ته نشین شده در کف مخزن در اثر فعالیت باکتریهای غیر هوازی تجزیه گردیده ایجاد گاز می نماید. نتیجه فعل و انفعالات مزبور، کاهش قابل ملاحظه حجم لجن می باشد و به همین دلیل معمولاً تخلیه لجن مخزن هر ۲ تا ۴ سال یکبار بر حسب زمان ماند اولیه ضرورت می یابد. در پساب مخزنی که صحیح طرح و اجرا شده است مواد معلق و تیرگی کمی وجود خواهد داشت معذالک هنوز کاملاً‌ صاف نیست و بوی مخصوص فاضلاب می دهد. بعلاوه پساب مزبور احتمالاً از نظر بهداشت به علت در برداشتن باکتریهای بیماری زا، کیست و تخم کرمهایی که کاملاً‌ از بین نرفته اند مخاطره انگیز می باشد.

همزمان و متناوب با تجزیه لجن در مخزن گاز تولید می شود که به صورت حبابهای ریز به سوی سطح مایع صعود می نماید. گازهای مزبور در حین برخورد به فاضلاب وارده مولکولهای آن را با موجودات ریز که عامل اصلی عملیات تجزیه اند جذب می کنند. ذرات مزبور در سطح مایع تجمع یافته و به تدریج آن را سنگین و ضخیم می کند تا آنجه که کف مذکور در اثر افزایش وزن اندکی ریز سطح مایع قرار می گیرد. گسترش لایه های شناور گاهی به میزانی است که سطح زیرین آن حتی تا درون فاضلابروی اصلی نیز ادامه می یابد. پیدایش این وضع معمولاً همزمان با افزایش لجن در کف مخزن است و نتیجتاً گذرگاه فاضلاب در داخل مخزن آنقدر کوچک می شود که فرصت کافی برای ته نشین شدن مواد معلق فاضلاب تازه تخلیه شده باقی نمی ماند و در نتیجه در پساب مخزن مقدار قابل توجهی مواد شناور مشاهده خواهد شد. اشکال مزبور را می توان با تخلیه و تنظیف منظم مخزن مرتفع کرد.

از طرف دیگر صعود حبابهای گاز در درون مایع مخزن تا حدودی سیر طبیعی ته نشینی مواد جامد را مختل می کند. راه حل این مشکل ساختمان یک مخزن دو انباره است. به این ترتیب که مواد معلق سبک که از انباره اول خارج می شوند با شرایط مساعدتری در محیط آرام انباره دوم ته نشین می شوند. این کار به خصوص در مواقعی که حجم لجن ته نشین شده زیاد و تجزیه بی هوازی سریعاً در حال گسترش است، بسیار موثر می باشد. لجن انباره دوم معمولاً‌ یکنواخت تر و کف متشکله در آن کمتر از انباره اول است. مواد معلق، پساب چنین دستگاهی نیز کمتر از دستگاه یک مخزنه است.

سپتیک تانک ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی ( ته نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بیهوازی همزمان در آن انجام می گیرد.

جهت حذف چربی ها و مواد معلق پساب مکانهایی نظیر رستورانها، هتل ها، کارخانه جات و …. که دارای آشپزخانه بزرگی هستند استفاده می گردد .

سپتیک تانک ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی ( ته نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بی هوازی همزمان در آن انجام می گیرد.

سپتیک تانک تشکیل شده از استوانه سر پوشیده شده ای که معمولاً با بتن آرمه و در ابعاد مختلف ساخته می شوند . فاضلاب پس از ورود به انباره به دلیل کاهش سرعت جریان آن قسمتی از مواد معلق خود را به صورت ته نشینی از دست می دهد و از سوی دیگر انباره بیرون می رود

و مواد ته نشین شده به صورت لجن در کف انبار جمع می شوند . این لجن حاوی ارگانیسم های زنده مفیدی می باشند. این ارگانیسم ها از فاضلاب ورودی به عنوان غذا فاضلاب را تصفیه می کند و به این دلیل حجم لجن در این سیستم تقریباً ثابت بوده و تا چند سالی نیاز به تصفیه لجن ندارد.

دلایل استفاده از چربی گیر

چربی گیر به عنوان بهترین روش جلوگیری از گرفتگی لوله ها در مسیر فاضلاب خروجی درجهان شناخته شده است.

 چربی گیر برای حذف مواد نامحلول در فاضلاب مانند گریس، رنگ، روغن و غیره به کار می رود. چربی گیر به طور کلی به عنوان یک عامل تمیز کننده برای از بین بردن چربی ها از سطح ماشین آلات، ابزارها و همچنین در لوله های فاضلاب به منظور جلوگیری از انسداد آنها مورد استفاده قرار می گیرد.

امروزه برای جلوگیری از انسداد لوله های فاضلاب از وسیله ای به نام چربی گیر استفاده می شود. چربی گیر به شکل های مختلف ساخته می شود اما کارآمد ترین نوع چربی گیر که توسط شرکت کمپ کروپ ساخته شده است چربی گیر فایبر گلاس است. البته لازم به ذکر است که چربی گیر بتنی و چربی گیر پلی اتیلن نیز وجود دارد اما کاربرد آنها به اندازه چربی گیر فایبر گلاس بهینه نیست.

از چربی گیر برای جلوگیری و رفع انسداد لوله های فاضلاب و ایجاد تعادل در فاضلاب و رفع چربی استفاده می شود علاوه بر این چربی گیر به عنوان یک فیلتر اولیه برای تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد.

چربی گیر با داشتن ساختار ویژه ای که دارد، روغن، گریس و مواد چربی موجود در فاضلاب را حذف می کند. با استفاده از چربی گیر، فاضلاب از یک سمت وارد چربی گیر می شود ، چربی و روغن موجود در فاضلاب حذف می شود و پساب از طرف دیگر چربی گیر خارج می شود.

چربی گیر معمولا دارای دیواره های پرتراکم، مدیای کف و همچنین دارای سبد زباله و چربی گیر است که چربی و آشغال ها را به دام می اندازد و مانع از انتقال این مواد به همراه پساب می شود. در میان انواع چربی گیر، چربی گیر ساخته شده از بتن به دلیل بهره وری و کارایی پایین آن مورد استفاده قرار نمی گیرد. ساختار این نوع چربی گیر تاحد زیادی مشابه ساختار سپتیک تانک است.

افزون بر کاربردهایی که در بالا گفته شد می توان از چربی گیر در ایستگاه ها و محل های پمپاژ و همچنین متعادل سازی فاضلاب نیز استفاده کرد. شرکت کمپ کروپ یک شرکت فعال در زمینه تولید و فروش چربی گیر در انواع مختلف است.

نحوه ی عملکرد سپتیک تانک

محتویات فاضلاب از طریق لوله های ورودی وارد مخزن بتنی می شود و این فاضلاب پس از ورود به مخزن به سه حالت جامد،مایع و گاز تقسیم می شوند.لایه ی زیرین یا همان ته نشین شده لجن ها هستند لایه دیگر ذرات معلق هستند که سبک ترند و شامل روغن و چربیها و صابونها و دیگر پساب های ناشی از استحمام اند. اولین مرحله فرآیند تسویه همان ته نشینی جامدات است به دلیل عدم وجود اکسیژن در مخزن سپتیک تانک باکتری های آنائروبیک شروع به فعالیت می کنند و املاح موجود را به نمک های آلی و گازهایی چون هیدروژن و متان تبدیل می کنند برای جلوگیری از بوی بد ناشی از این پساب ها روی مخزن سپتیک تانک درپوشی می گذارند هر چند سال یک بار باید قسمتی از لجن های آن را با پمپ کردن از سپتیک تانک خارج نمود . با ته نشینی لجن فقط مایع فاضلاب باقی می ماند که تا حدود ٧٠ درصد مواد آلی آن حذف شده اند همزمان و متناوب با تجزیه لجن در مخزن بتنی گاز تولید می شود که به صورت حبابهای ریز به سوی سطح مایع صعود می نماید. گازهای مزبور در حین برخورد به فاضلاب وارده مولکولهای گاز را با موجودات ریز که عامل اصلی عملیات تجزیه اند جذب می کنند. ذرات مزبور در سطح مایع تجمع یافته و به تدریج آن را سنگین و ضخیم می کند تا آنجا که کف مذکور در اثر افزایش وزن اندکی زیر سطح مایع قرار می گیرد. گسترش لایه های شناور گاهی به میزانی است که سطح زیرین آن حتی تا درون فاضلاب اصلی نیز ادامه می یابد. پیدایش این وضع معمولاً همزمان با افزایش لجن در کف مخزن است و نتیجتاً گذرگاه فاضلاب در داخل مخزن آنقدر کوچک می شود که فرصت کافی برای ته نشین شدن مواد معلق فاضلاب تازه تخلیه شده باقی نمی ماند و در نتیجه در پساب مخزن بتنی مقدار قابل توجهی مواد شناور مشاهده خواهد شد. اشکال مزبور را می توان با تخلیه و تنظیف منظم مخزن بتنی مرتفع کرد.

در حقیقت و با توجه به تعاریف فوق، سپتیک تانک حوض ته نشینی ساده ایست که در آن فاضلاب با سرعتی کم و بطور مداوم در جریان است لذا مواد معلق ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره با کمک باکتری های بی هوازی هضم میشود، و در نتیجه تبدیل به مواد آبکی و گازی شکل می گردد و از حوض خارج می شود لذا از مقدار لجنی که باید تخلیه شود کاسته می شود،بطوریکه تخلیه لجن حداکثر یک بار درسال و در نهایت ۵ سال یکبار نیاز به خالی کردن پیدا می کند.

نکته مهمی که باید حتماٌ رعایت شود این است که در تمام مدت مقدار فاضلابی که از آن خارج می شود برابر با مقدار فاضلابی باشد که وارد سپتیک تانک می شود. پساب های باقیمانده از این فعل و انفعالات به صورت پساب هایی در می آیند که برای محیط زیست بسیار مضر و عامل بیماری های خطرناکی هستند بنابرین هرگز نباید این پساب ها مستقیماً جذب آب های زیر زمینی و منابع آب جاری شوند از این رو باید این مایع از مخزن بتنی خارج شده و وارد حوضچه های کلر زنی و بعد از آن دفع گردد.

دسته بندی انواع برج خنک کن

برج خنک کن به لحاظ نوع تماس آب و هوا به دو گروه برجهای تر(مدار باز)و برجهای خشک (مدار بسته)تقسیم میشوند .

برجها از نوع حرکت هوا به دو نوع مکش طبیعی (Natural darft ) و مکش اجباری (Mechainical darft )دسته بندی می شوند

تقریباً بیش از 90 % برجهای خنک کننده از نوع برجهای تر (wet cooling tower ) می باشند که خود به گروههای ذیل تقسیم میگردند.

جریان متقابل (counter flow  )

جریان متقاطع (cross flow )

عملکرد کلی برج خنک کننده :

اثر خنک کنندگی انتقال حرارت محسوس (sensible heat transfer ) آب و هوا در برجهای خنک کننده بسیار ناچیز است و تقریباً اثر خنک کنندگی تماماً از تبخیر قسمتی از آب اسپری شده در برج بدست می آید که حرارت لازم برای تبخیر را از آبهای باقیمانده در برج تأمین میکند و در نتیجه درجه حرارت آب باقیمانده تنزل می یابد . بخار حاصل از تبخیر آب نیز توسط پروانه از برج خارج میشود .

عواملی که در ظرفیت برج تاثیر گذار هستند :

1- با کاهش دمای مرطوب محیط (Environment web bulb temperature  ) با کاهش دمای رطوبت محیط قدرت خنک کنندگی برج خنک کن افزایش می یابد

2- افزایش سطح تماس باعث افزایش ظرفیت خواهد شد.

3- افزایش زمان تماس آب و هوا باعث افزایش ظرفیت خواهد شد.

4-سرعت پایین هوای عبوری از سطوح خنک کننده با ثابت نگهداشتن دبی آن باعث افزایش راندمان برج خواهد شد.

انواع کلر زن

1. کلر زن گازی:

جهت تزریق گاز کلر استفاده می‌شود. مزیت آن این است که نیاز کمی به نگهداری دارد. شارژ (پر کردن) سیلندرهای آن در درازمدت و توسط شرکت‌های مربوط انجام می‌گیرد.

2.کلرزن مایع:

جهت تزریق پودر کلر (پرکلرین) حل‌شده در آب استفاده می‌شود.

انتخاب نوع دستگاه کلرزن مایع به عوامل زیر بستگی دارد:

1.تعداد مخزن

2.حجم مخزن

3.نوع پمپ تزریق

4.همزن

انتخاب تعداد مخزن:

تک مخزن: single tank water softener

کلر زن دارای یک مخزن بوده و عمل هم زدن و تزریق در مخزن مذکور انجام می‌گیرد. به دلیل اینکه رسوبات ناشی از آهک موجود به همراه پرکلرین (پودر کلر) باعث رسوب و ایجاد گرفتگی در مسیر پمپ تزریق می‌گردد لذا در این نوع کلرزن ضروری است بعد از انجام عمل اختلاط پودر کلر با آب حداقل یک و نیم ساعت جهت انجام رسوب صبر کنید و بعداً پمپ تزریق را روشن کنید.

دو مخزن: double tank water softener

دارای دو مخزن بوده و عمل هم زدن و تزریق مخازن جداگانه صورت می‌گیرد. در مخزن اول (مخزن همزن) به محلول کلر به‌اندازه کافی فرصت بدهید تا رسوب کند. سپس شیر واسط را بازنموده تا محلول مذکور وارد مخزن دوم شده تا عمل تزریق انجام شود. در این نوع دستگاه به دلیل وجود محلول صاف‌شده در مخزن دوم نیازی به خاموش کردن پمپ نیست. فقط با بستن شیر واسط مابین دو مخزن عمل اختلاط در یک مخزن و عمل تزریق در مخزن دیگر همزمان می‌تواند انجام گیرد.

انتخاب حجم مخزن:

مخازن و یا مخزن کلر زن را می‌توانید برحسب مدت‌زمان نیاز به پر کردن آن در انواع مختلف زیر انتخاب کنید.

مخزن: 50 لیتری، 110 لیتری،220 لیتری،500 لیتری،1000 لیتری

هرچقدر حجم مخزن بزرگ‌تر باشد متصدی مربوطه در مدت‌زمان طولانی‌تری نیاز به شارژ (پر کردن محلول) دارد؛ و برعکس در صورت کوچک‌تر انتخاب کردن حجم مخزن مربوطه شارژ باید در مدت‌زمان کمتری صورت گیرد.

همچنین نباید حجم مخازن را بیش‌ازحد بزرگ گرفت که ماند محلول کلر در آن زیاد گردد. زیرا این امر باعث کاهش درصد کلر محلول می‌گردد.

انتخاب نوع پمپ تزریق:

پمپ‌های تزریق به‌کاررفته در دستگاه کلرزن برحسب دبی و فشار تزریق به انواع زیر تقسیم می‌گردند.

پمپ تزریق با فشار 10 بار تا 20 بار و دبی 24 تا 120 لیتر در ساعت

ازآنجایی‌که تزریق محلول کلر به آب بسیار کم است لذا در انتخاب نوع پمپ باید با کارشناس مربوطه مشورت نمود. انتخاب پمپی با دبی بالاتر از حد نیاز سبب عدم تنظیم دقیق در نیازهای با غلظت پایین می‌شود و از طرفی انتخاب پمپی با دبی پایین باعث عدم جوابگوی به کار خواهد بود.

انتخاب فشار موردنیاز برحسب فشار خط تزریق و یا برحسب ارتفاع منبع هوایی (در صورت وجود) صورت می‌گردد.

انتخاب همزن کلر زن :

جهت انجام اختلاط پودر کلر با آب بهتر است از همزن استفاده گردد که این می‌تواند با همزن دستی و یا برقی انجام گردد.